1. Kể lể bất kể vui buồn
Anh nọ được thăng chức, quyết định mời đồng nghiệp thân quen cùng dùng bữa chia vui. Trong bữa ăn ai cũng nói cười vui vẻ nhưng ngầm ý: “Hóa ra cậu cũng giỏi nhỉ!”; “Sau này làm lãnh đạo rồi đừng phớt lờ bọn tôi đấy nhé!”; “Có đi cửa sau không, chứ mình không tin cậu giỏi tới vậy!”…
Những tưởng sẽ được chia sẻ, chúc mừng, ai ngờ bàn tiệc vương đầy thuốc súng: “Dựa vào cái gì mà cậu được thăng chức?”.
Anh ấy nói đó là bữa cơm… khó chịu, khó xử nhất!
Thực tế, bất kể ta thừa nhận hay không, sự thật trần trụi là trên thế gian này, ngoài ba mẹ ta ra, không mấy ai thực sự mong ta thành đạt, sung sướng hơn họ. Vì thế khoe khoang hạnh phúc, thành công của mình nhiều khi vô tình chạm vào chỗ yếu, chỗ đau của người khác, rước lấy phiền phức cho chính mình.
Thường, đời sống 10 phần thì có tới 8-9 phần không như ý (nhưng vẫn còn 1-2 phần tốt đẹp!). Nên cao hứng, chia sẻ nhầm người chính là khoe mẽ; buồn phiền tâm sự sai người, phiền muộn không vơi đi mà còn có nguy cơ gia tăng. Nhưng người thông minh biết điều chỉnh mọi thứ sang chế độ… im lặng, không tùy tiện chia sẻ; vui buồn họ chỉ dành cho tri kỷ, tri âm của mình mà thôi.
2. Không ‘đâm chọc’ chỗ khó của người
“Người có giáo dưỡng không phải ăn cơm không làm đổ canh, nhưng khi người khác làm đổ canh thì không nhìn chằm chằm vào họ” (A. Chekhov).
Người tế nhị không phanh phui, xé toạc chỗ khó của người khác. Hành vi tưởng nhỏ bé này lại sưởi ấm tâm hồn người khác.
Một hôm tan sở, tôi và chị bạn đồng nghiệp ngồi cùng chuyến xe về nhà. Cách chúng tôi không xa là một đồng nghiệp khác đang có chuyện buồn: chị ấy vừa nói chuyện điện thoại vừa lau nước mắt. Thấy vậy, tôi hỏi chị bạn xem có nên qua hỏi thăm, an ủi một tiếng, nhưng chị đồng nghiệp lắc đầu. Về sau tôi mới nhận ra ai cũng có lúc yếu đuối, nhưng chẳng ai muốn để người khác thấy được sự yếu đuối của mình.
Ở đời, vàng đỏ rực rỡ có, đen xám ảm đạm tất nhiên cũng có. Nhiều khi ta không cần ai sấn sổ an ủi, mà chỉ cần họ tế nhị giữ khoảng cách, không làm phiền, không quấy rầy, không lên tiếng… đã là cảm thông. Cuộc sống vốn không dễ dàng, nên không phải chuyện gì cũng phải ‘toạc móng heo’. Bạn có thể vĩnh viễn không bao giờ biết một người trông vui tươi, chín chắn… nhưng bên trong, nội tâm họ gào thét thế nào. Đơn giản vì họ không muốn bạn biết, hay bạn không phải là đối tượng họ muốn cho biết.
5. Không hạ thấp
Một người có sự nghiệp thuận buồm xuôi gió, nhưng sau lưng họ luôn có lời rằng họ “đi cửa sau”. Một người khác xinh đẹp mỹ miều, nhưng sau lưng họ là những lời nói kiểu như: “bình hoa di động này thì tài cán gì”. Một người có thành tích xuất sắc, sau lưng họ thế nào cũng phảng phất những câu như: “con mọt sách đó chả biết gì sự đời!”…
Con người đa số thích hạ người khác để tôn cao chính mình. Nhưng nói xấu sau lưng người khác là đang hạ thấp chính mình. Tài phục tài, tôn trọng đối thủ mới là tôn trọng bản thân. Ai cũng cần tỏa sáng, nhưng tuyệt đối đừng tỏa sáng bằng cách dập tắt người khác.
Nhận ra được cái mình “không biết” là điểm khởi đầu của “biết”. Trên đời ai cũng có sở trường, sở đoản riêng. Quang minh chính đại đối diện đối thủ, thắng cho sảng khoái và thua tâm phục khẩu phục. Tặng người khác một tràng vỗ tay là đang cho mình động lực để tiến bộ.
4. Không tọc mạch chuyện người
Con người không có tầm, nhìn đâu cũng thấy vấn đề; dễ vướng vào chuyện… tầm phào.
Chú trọng bản thân nhưng cũng đừng quên chấp nhận người khác.
Có câu “Phép lịch sự tốt nhất chính là không tọc mạch” (Charles Dickens). Không dây vào chuyện người khác không phải lạnh lùng, ích kỉ, nhưng là học cách mở lòng, cho phép bản thân không hoàn hảo, chấp nhận khuyết điểm vụn vặt của người khác.
Những việc nhỏ không ảnh hưởng ai thì không đâm chọt, phê bình; tiểu tiết đừng để ảnh hưởng bố cục chung. Chấn chỉnh, thay đổi bản thân là thần. Chỉ trích, muốn thay đổi cả thế giới là… thần kinh. Thay vì cố gắng mài mòn góc cạnh của người khác, chi bằng tự mài giũa chính mình.
Lời Chúa dạy: “Đừng xét đoán ai để các con khỏi bị xét đoán. Vì các con xét đoán người ta thể nào thì họ cũng xét đoán các con thể ấy, các con lường cho người ta mực nào thì họ cũng sẽ lường cho các con mực ấy. Sao con thấy cái dằm trong mắt anh em, mà lại không thấy cây đà trong mắt mình? Sao con có thể bảo anh em: ‘Để tôi lấy cái dằm khỏi mắt anh,’ trong lúc cây đà vẫn còn nằm trong mắt mình? Hỡi kẻ đạo đức giả! Trước hết hãy lấy cây đà khỏi mắt mình đi, rồi mới thấy rõ mà lấy cái dằm khỏi mắt anh em được” (Ma-thi-ơ 7:1-5)
Muối & Ánh sáng
(Nguồn: Trí Thức Trẻ; Ảnh: Unsplash)
