Có câu “Người bạn dạy dỗ hôm nay sẽ là đối thủ của bạn trong tương lai” – một thực tế của số đông người Việt hiện nay. Cổ đông bé, cấp dưới, thậm chí anh em trong gia đình… tách ra thành lập công ty y chang công ty cũ. Và đó là một trong số nguyên nhân vì sao VN có rất nhiều doanh nghiệp nhỏ, thậm chí… siêu nhỏ.
‘Điểm chết’ của những người thích làm ‘vua’ nước bé
+ Quyền sở hữu: Thích chi phối hay sở hữu toàn phần: 1% của 1.000 tỷ và 100% của 1 tỷ cái nào lớn hơn?
+ Quyền định đoạt: Muốn tự quyết tất cả. Đừng nghĩ làm chủ sẽ không phụ thuộc người khác, thực tế càng làm chủ, càng phụ thuộc vào nhiều người: đối tác, khách hàng, chính quyền, ngân hàng… Tự quyết tương đương với phải chịu trách nhiệm và tổn thất. Trên đời bất kỳ ai đều có sự ràng buộc với ai đó. Nên cân nhắc đánh đổi giữa quyền lực và gánh nặng.
+ Quyền thể hiện: Muốn làm chủ, làm vua một cõi, câu hỏi đầu tiên nhiều người phải trả lời là:
1. Làm vua để làm gì? Để kiếm thật nhiều tiền? Để có quyền lực, được nhiều người biết? Tuy nhiên, vị trí chỉ là phương tiện, mục tiêu mới quan trọng.
2. Làm ‘tướng’ của công ty lớn kiếm nhiều tiền hơn làm chủ, vậy làm chủ để làm gì? Dưới một vài người, trên vạn người há chẳng hơn đứng đầu vài chục người? Tôi không biết tổng thống nước Fiji là ai, nhưng tôi biết Bộ trưởng quốc phòng Mỹ.
Làm chủ ‘oai’ hơn, ‘sướng’ hơn? Cái này thì nhiều người nhầm to! Là một Founder, tôi hiểu rõ sự hy sinh, tâm huyết, thời gian, sức lực và rất nhiều đánh đổi khác. Chỉ có ông chủ tồi, yếu năng lực mới ‘sướng’ hơn nhân viên. Một trong số lý do họ làm chủ bạn là vì họ siêng năng hơn bạn, đam mê hơn bạn, chịu khổ tốt hơn bạn… Một số người sau khi tách ra làm chủ sẽ hiểu. Sai vị trí, sai ‘chân mệnh’ của mình là phản tác dụng, có khi còn hại thân.
Làm chủ để đi xa hơn, đi nhanh hơn? Điều này đúng nếu bạn đang đi chung thuyền với một lãnh đạo yếu, tầm nhìn ngắn. Nhưng thực tế trong một doanh nghiệp, đa phần các Founder thường giỏi toàn diện.
Tôi đã thấy quá nhiều tấm gương khi làm Leader cho các tập đoàn lớn thì rất ổn, khi tự làm chủ thì ì ạch. Đi ‘xa’ thì có thể thấy rõ khi làm ‘tướng’ cho các công ty lớn, nhưng nhiều khi một mình chưa chắc đã ‘nhanh’ hơn.
Làm chủ vì nghĩ mình đã ‘học’ được hết rồi, mình đủ mạnh, đủ khỏe. Đó là lý do dù bạn có tách khỏi công ty cũ, doanh nghiệp của bạn cũng khó vượt qua công ty cũ. Vì bạn chưa học hết mà cứ tưởng cái gì mình cũng biết. ‘Đại ca’ chưa kịp dạy đã nghĩ mình ngang hàng hoặc giỏi hơn; nhưng sự thật mình chỉ giỏi hơn họ ở một vài khía cạnh nào đó. Với tôi, nếu may mắn gặp được người kiệt xuất thì học cả đời cũng tốt.
Làm chủ để thoát kiếp làm thuê? Trong lúc khó khăn thì ông chủ mới là người làm thuê cho nhân viên. Tạo ra các hợp đồng để nuôi quân, cắm nhà để trả lương, cắm xe để thưởng tết…
Còn nếu doanh nghiệp làm ăn khấm khá, thì ai làm thuê cũng không quan trọng, ai cũng có quyền lợi cao hơn, tốt hơn. Công ty phát triển, sự nghiệp của bạn sẽ phát triển theo. Sếp đang ‘làm thuê’ cho sự nghiệp của bạn đó.
Vậy, khi nào mới nên tách, lập công ty riêng? Khi:
+ Boss quá tệ, chỉ coi bạn là công cụ, không phải anh em
+ Bạn ‘xuất chúng’, giỏi hơn sếp (hiếm nhưng vẫn có)
+ Ở công ty cũ không có tương lai, dù bạn rất xứng đáng
+ Bạn có hướng đi riêng, khác với sếp hoặc công ty cũ
+ Bạn muốn cuộc sống đơn giản, không quá áp lực…
Vài lời khuyên:
+ Đã ‘đẳng cấp’ thì làm hẳn vua nước lớn, nếu không hãy làm ‘đai tướng’ của công ty lớn; đừng chọn làm ‘vua’ nước nhỏ.
+ Nếu bạn tách ra, vài năm sau thân cận của bạn cũng tẽ tách y như bạn, hãy tự hỏi bản thân điều gì quan trọng, điểm cuối của mình là đâu?…
+ Hãy đề xuất Founder cho bạn cơ hội: thêm cổ phần, đại diện và chiếm nhiều cổ phần công ty con, ăn chia với các dự án do bạn leader.
+ Làm việc với ai đó đến già, đó là điều tuyệt vời nhất trong sự nghiệp, có những người cả đời làm việc với nhau mới tạo ra sự nghiệp vĩ đại.
+ Nếu bạn có tài, được trọng dụng, sao không dựa vào nền tảng mạnh mẽ của công ty lớn để phát triển cá nhân mình, sao cứ phải tẽ tách ra ngoài, phơi sương phơi gió cho khổ thân?
+ Nếu bạn ra đi và lôi kéo khách hàng, đối tác của công ty cũ, đó cũng điều không công chính.
Ba điều tâm đắc:
+ Biết đủ sẽ hạnh phúc
+ Bạn sẽ tỏa sáng nếu đứng đúng vị trí của mình
+ Chỉ có ‘đi’ cùng nhau đến già mới tạo nên sự nghiệp vĩ đại.
Nếu đủ tài thì làm hẳn ‘vua’ nước lớn, còn không thì cố để làm ‘tướng’ nước lớn, đừng chọn làm ‘vua’ nước nhỏ. Và nếu đã làm ‘tướng’ nước lớn rồi thì đừng cố mơ được làm ‘vua’ nước nhỏ.
Mục sư Lê Minh Hùng (Joshua Le)
(Ảnh: Pixabay)
Muối & Ánh sáng:
Kinh Thánh – Lời Chúa – đề cao lòng trung thành, trung tín, công chính, và sự hiệp nhất, đoàn kết, không tẽ tách đường riêng, lối riêng, ‘phân rẽ nhau ra’:
+ “Chỉ cần can đảm và bền chí, nghiêm chỉnh tuân hành tất cả điều luật mà Môi-se, đầy tớ Ta truyền lại, KHÔNG TẼ TÁCH chút nào, thì con sẽ thành công trong mọi việc” (Giô-suê 1:7)
+ “Hỡi anh em, tôi nhân danh Đức Chúa Jêsus Christ chúng ta, khuyên anh em thảy đều phải đồng một tiếng nói với nhau, chớ phân rẽ nhau ra, nhưng phải hiệp một ý một lòng cùng nhau” (I Cô-rinh-tô 1:10)
+ “Lót bèn chọn lấy cho mình hết cánh đồng bằng bên sông Giô-đanh và đi qua phía đông. Vậy, hai người CHIA RẼ nhau. Áp-ram ở trong xứ Ca-na-an, còn Lót ở trong thành của đồng bằng và dời trại mình đến Sô-đôm” (Sáng thế 13:11-12)
